İnsanoğlu ile geçmişi yaklaşık 3 bin yıl öncesine giden elmas, kimi zaman sevgileri süsledi kimi zaman da insanların hırsının göstergesi oldu. Elmas, bazen insanların iç dünyası, sevgisi, gururu, mutluluğu, kıskançlığı ve nefretine ayna tuttu. Bazıları ise onu, kötülüklerden korunmak için tılsım olduğuna inandığı için taşıdı. Bir dönem Afrika'da sömürünün simgesi haline gelen elmas, Osmanlı saraylarında da çok tercih edilen takıları süsledi. Saraylara 1500'lü yıllardan itibaren elmaslar, Kütahya'da işlenerek gönderildi.
HÜRREM’İN TAKILARI KÜTAHYA'DAN GÖNDERİLİYORDU
Kütahya Vali Yardımcısı Mustafa İngenç, Osmanlı arşivlerinde, Osmanlı Sarayı'nın ve haremin, birçok kaleminin Kütahya’da üretildiğine dair belgeler bulunduğunu anlattı. Germiyan Beyliği döneminde, Kütahya'da Osmanlı sarayı için kumaşların üretildiğini belirten İngenç, Hürrem döneminde de, daha önceki ve sonraki dönemlerde de, Kütahya'da, hareme takılar, peştamaller, kumaşlar üretildiğini söyledi.
Araştırmaları sırasında, Başbakanlık Osmanlı arşivlerinde, 1700'lü yıllara ait, Kütahya'da üretilmiş, takı, kumaş gibi malzemelerin saraya alınımına dair belgeye ulaştığını dile getirerek, şunları kaydetti: "Osmanlı padişahlarının Kuyumcubaşı olan Evliya Çelebi'nin babası, 1500’lü yıllarda, Kütahya'da yaşıyordu.
Evliya Çelebi'nin babası Derviş Mehmet Zilli, Kanuni Sultan Süleyman'dan 1. Ahmet'e kadar, padişahların Kuyumcubaşısıydı. Kütahyalı olan Derviş Mehmet, 1600'lü yıllarda İstanbul'a göç etti. Bütün bilgileri ve belgeleri değerlendirdiğimizde, Kanuni Sultan Süleyman'dan önce de sonra da, Kütahya'da hareme, küpeler, gerdanlıklar, yüzükler, tırnak makası gibi özel malzemeler, kumaşlar, peştemallar, keseler, ayrıca çiniler üretilip, bunlar saraya belge ile teslim edilmiştir.
Bu konuda arşivlerde çok sayıda belge bulunabilir.” İngenç, 15-16 kalem Kütahya'da üretilmiş takı, kumaş gibi malzemenin alımına dair belgenin kopyasını, Kütahya'da hala dedelerinin yolunda faaliyet gösteren, elmas takı üreticisi Doğan Şapcı'ya verdiğini söyledi.
"ELMAS TAKILAR, BÜTÜN ZAMANLARDA KADINLARIN TUTKUSU"
Kentte faaliyet gösteren 8'inci kuşak elmas işlemecisi Doğan Şapçı, 13 yaşında hayalini kurmaya başladığı dede mesleğini sürdürmekten mutluluk duyduğunu söyledi. Kütahya'da, 1500-1700 yıllarında Osmanlı saraylarına takılar üretildiği ve kumaşlar dokunduğunun, Vali Yardımcısı Mustafa İngenç tarafından belgelendiğini dile getiren Şapçı, kentte, Hürrem Sultan döneminde takıların yapıldığı ve kumaşların dokunduğunun bu orijinal belgelerde yer aldığını anlattı.
Elmas takıların her zaman kadınların tutkusu olduğunu vurgulayan Şapçı, atalarından gelen ustalığı sürdürmeyi kendisine görev bildiğini ifade etti. Şapçı, elmas takılarla ilgili hem restorasyon yaptığını hem de bilinen modelleri üreterek farklı gelir gruplarının elde edebileceği fiyatlardan satışa sunduğunu kaydederek, şöyle konuştu: "Elmas takılar, bütün zamanlarda kadınların tutkusu.
Normal gelir gruplarının alabileceği takılar da üretiyoruz. 700 liradan 5 bin liraya kadar, kullanılan taşına işçiliğine göre satışa sunuyoruz. Bu takıların hepsi el işçiliği olduğu için çekiciliğini koruyor. Restorasyonla ve üretimle gül, divanhane, titreyen kuş, akarsu gerdanlık, suyolu bilezikler, çubuk gerdanlık gibi antik modelleri geleceğe taşımaya çalışıyoruz.''
Eski geleneksel modelleri kendi teknikleriyle yaşatmaya çalıştıklarını ifade eden Şapçı, ''Unutulmaya yüz tutmuş modelleri yeniden kazandırıyoruz. Bu eserlerde çakma sistemi, mıhlama sistemi var. Bu modeller bütün zamanların zevkine hitap ediyor'' dedi.
