1 Kasım seçimleri için yurtdışı temsilciliklerde oy verme
işlemi sona ererken, gözler bir kez daha, geçen seçimde yurtiçi oylara
eklenince partilere milletvekillikleri kazandırıp kaybettiren gurbetçi oylarına
çevrildi.
Yurtdışında seçime ilgi de büyük, çeşitli ülkelerden gelip yarışın başabaş
geçtiği illerde sonucu etkilemesi beklenen oylarda yaklaşık 250 bin artış var.
Öte yandan, yurtdışı oyların Erzincan,Amasya, İzmir, İstanbul, Kocaeli ve Van'da seçim
sonuçlarını etkilemesi bekleniyor.
250 BİN OY ARTTI
Yurtdışı temsilciliklerdeki oy verme işlemi sona ererken gözler bir kez daha gurbetçi oylarına çevrildi. 7 Haziran’da 1 milyon 41 bin gurbetçi oy kullanırken 1 Kasım’da bu rakam 1 milyon 270 bini aştı.
Gümrüklerde
oy verme sürecinin devam ettiği dikkate alındığında gurbetçi oyları geçen
seçime göre yaklaşık 250 bin artacak. Bu durumda, kıl payı farklarla
milletvekilliklerinin el değiştirdiği iller açısından yurtdışı oyları daha da
kritik hale geldi.
Seçmen ağırlığına göre illere dağıtılan bu oylar geçen seçimde Amasya ve
İzmir’de Ak Parti’ye,
Kocaeli’nde ise HDP’ye 1 vekillik kazandırmıştı. Yurtdışı oyların yüzde 50’sini
alan AK Parti ile yüzde 21’ini alan HDP, Türkiye genelindeki oy ortalamalarının
üzerine çıkmıştı. Yurtdışı oyların bu kez 10’a yakın seçim bölgesinde etkili
olabileceği hesapları yapılıyor.
7 HAZİRAN’DAN ALINAN DERS
YSK verilerine göre, 7 Haziran’da yurtdışı ve gümrük
kapılarında 1 milyon 41 bin 470 gurbetçi oy kullandı. AK Parti 519 bin 664, CHP
179 bin 458, HDP 211 bin 355 ve MHP 96 bin 451 oy aldı. Buna göre de oy
dağılımı AK Parti yüzde 50, CHP yüzde 17, HDP yüzde 21 ve MHP yüzde 9 oldu.
Gurbetçi oylarının yurt içi oylarına eklenmesiyle Kocaeli, Amasya ve İzmir
2’nci Bölge’de milletvekili dağılımı değişti. AK Parti’ye 2, HDP’ye 1 vekillik
geçti.
KRİTİK İLLER
Yurtdışı oyların sonucu etkilemesi beklenen bazı iller
şöyle:
- ERZİNCAN 7 Haziran’da Erzincan’da 2 vekilliği AK Parti
ve CHP paylaşmıştı. CHP milletvekilliğini 959 oy farkla kazandı.
- AMASYA AK Parti, CHP ve MHP’nin önce 1’er vekillik
kazandığı kentte, yurtdışı oylar hesaba katılınca AK Parti, sayıyı 2’ye
çıkarmıştı. MHP yurtdışı oylar hesaplanınca 681 oyla vekilliği kaybetmişti.
- İZMİR 2. BÖLGE 7 Haziran’da CHP, 1372 oy farkla MHP’ye
1 milletvekilliği kaptırdı.
- İSTANBUL 1. BÖLGE 7 Haziran’da HDP 3 milletvekili
çıkarmıştı. HDP 4’üncü milletvekilliğini ise 22 bin 860 oyla CHP’ye kaptırmıştı
. - İSTANBUL 3. BÖLGE 7 Haziran seçimlerinde MHP, 1 milletvekilliğini
3 bin 525 oyla kaçırmıştı. HDP de 20 bin 538 oyla 1 milletvekilliği
kaybetmişti.
- KOCAELİ Yurtdışı oyların etkisine çarpıcı bir örnek. 7
Haziran’da MHP’nin 2. sıra adayı Lütfü Türkkan, yurtdışı oylar nedeniyle yerini
HDP’li Ali Haydar Konca’ya bıraktı. MHP, bin 231 oy daha alabilse Kocaeli’nde 2
milletvekili çıkartacaktı.
- VAN 7 Haziran’da AK Parti ikinci milletvekilini 4 bin
798 oyla kaybetmişti.
KATILIM YÜZDE 45’E DAYANDI
- 7 Haziran’daki seçimde yurtdışı seçmenin katılım oranı,
gümrüklerdeki oylar da eklendiğinde yüzde 32.5’te kalırken, 1 Kasım
seçimlerinde gurbetçilerin sandığa ilgisi arttı. Katılımın yüzde 45’i bulması
bekleniyor. 8 Ekim’de başlayan oy kullanma işlemi 25 Ekim akşamı sona erdi.
Gümrüklerdeki oy verme işlemi ise 1 Kasım’da sona erecek. - Yurtdışındaki
seçmenler, 54 ülke ve 113 temsilcilikte kurulan sandıklarda oylarını kullandı.
Kayıtlı 2 milyon 899 bin 59 seçmenden, 1 milyon 160 bin 38’i dış
temsilciliklerde, 113 bin 99’u gümrüklerde oyunu verdi. - Gümrükler dahil sandığa
giden yurtdışı seçmen sayısı 1 milyon 273 bin 137 oldu. - Yurtdışı
temsilciliklerde katılım oranı yüzde 40.01, gümrüklerde yüzde 3.9 olmak üzere
toplam katılım oranı yüzde 43.92’ye yükseldi. Bu oranın gümrüklerdeki işlem
tamamlandığında yüzde 45’i bulması bekleniyor. 7 Haziran’da bu oran yüzde 32.5
olmuştu.
ALMANYA’DA BÜYÜK İLGİ
- 1 Kasım için yurtdışında en fazla seçmenin yaşadığı Almanya’da 7
Haziran’a göre yaklaşık 100 bin daha fazla oy kullanıldı. - Bu artış, Hollanda’da 37
bin, Fransa’da 30 bin, Belçika’da 9
bin,İngiltere’de
7 bin oldu. - Almanya’da 7 Haziran seçimleri için kullanılan oy sayısı
gümrükler hariç yaklaşık 482 bin 530 iken 1 Kasım seçimleri için gümrükler
dışında 573 bin 748’i buldu. Bu rakam 1 Kasım için şu ana kadar gümrüklerle
beraber 633 bin 691 olarak gerçekleşti. - Almanya’da seçime katılım yüzde 19
arttı. Almanya’da 7 Haziran’da kayıtlı seçmen sayısı 1 milyon 405 bin olurken
bu sayı 6 bin artarak 1 Kasım seçimleri için 1 milyon 411 bine yükseldi. -
Almanya’da seçime katılım oranı Stuttgart’ta yüzde 50.28, Essen’de 50.17, Köln’de 49.93,Berlin’de 38.65.- ABD’de 93 bin 339
seçmenden 26 bin 981’i oy kullandı, katılım oranı yüzde 28.91. Fransa’da
kayıtlı 318 bin 15 seçmenden 153 bin 141’i oy kullandı, katılım oranı yüzde
48,16. Rusya’daki 11 bin
388 seçmenden 3 bin 497’si oy kullandı, katılım oranı yüzde 30.71.