Dünya genelinde piyasaların nefesini tutup, merakla
beklediği ABD Merkez Bankası'nın (Fed), açıklaması geldi. Fed iki
gün süren Federal Açık Piyasa Komitesi’nin
(FOMC) ardından faizleri yüzde 0-0,25 seviyesinde sabit tuttu.
10 YIL ARADAN SONRA BİR İLK OLACAK
ABD'nin yaklaşık 10 yıl aradan sonra faizleri artıracak olması küresel
ekonominin seyri açısından önem arz ederken, dolar karşısında
gelişmekte olan para birimleri üzerinde de baskı yaratıyor. Son ekonomik
göstergeler ve Fed üyelerinin açıklamaları faiz artırımında
yolun sonuna gelindiğine işaret ediyor.
Fed, 2001 yılının başında yüzde 6 seviyesinde bulunan faiz oranlarını
yıl içinde toplamda 11 kez indirerek yüzde 1.75'e düşürmüş ve sonraki 2 yılda
birer kez daha faiz indirimi yaparak yüzde 1 seviyesine kadar çekmişti.
Düşük faiz oranlarının yanı sıra konut ve otomobil alımlarında
uygulanan vergi kolaylıklarının ABD ekonomisinde oluşturduğu
sorunlar nedeniyle 2004 yılından itibaren tekrar faiz artırım
dönemine giren Fed, 2006'ya kadar aralıklı devam eden hamlelerle politika
faizini yüzde 5,25'e kadar çıkarmıştı.
Mortgage krizi olarak adlandırılan ve 2007 yılının ikinci yarısında başlayarak
2009'a kadar devam eden finansal kriz sürecinde, Fed hızlı
bir faiz indirim sürecine girdi. Bu süreçte, 2007 yılında üç
kez ve 2008 yılında yedi kez düşürülen faiz oranları,
böylece yüzde 0-0,25 aralığına geriledi.
Alb Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan
konuya ilişkin UZMANPARA'ya yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
'KÜRESEL RİSKLERE İLİŞKİN İBARESİ KALKTI'
"En önemli nokta Fed'in küresel risklere ilişkin ibareyi kaldırması oldu.
Bu da Aralık ihtimalini çok güçlendirdi.
'ARALIK İHTİMALİ ÇOK GÜÇLENDİ'
Aralık ayında faiz artışının değerlendirilecek olması, ileriye doğru
atılan önemli bir adım oldu. Son gelen bazı verilerin de politika
açıklamasındaki ibarelerde objektif anlamda değişikliğe neden olmakla birlikte,
Fed’in öngörülerinde bir değişikliğe neden olmadığını görüyoruz.
ŞİMDİ GÖZLER...
Fed’in Eylül toplantısının tutanaklarında küresel ekonomilerdeki risklere,
özellikle Çin tarafına atıfta bulunmuştu. Baz senaryo da şu anda Fed’in faiz artışındaki
gecikmenin Çin’de neler olup bittiğini anlamaya çalışmaktan kaynaklandığını
gösteriyor. Bundan sonra ABD’den gelecek verilerin biraz daha iyi okunması
gerekecektir, çünkü Fed’in şu anda global riskleri ön plana çıkarmadığını
görüyoruz. Küresel merkez bankalarının parasal genişleme furyasına kapıldığı bu
dönemde, Fed’in adımlarını hala normalleşme yönüne doğru atıyor olması önemli,
küresel piyasalarda volatilitenin artacağı bir döneme gireceğiz.
Aralık toplantısına kadar; iki hafta sonraki Ekim toplantısı tutanakları,
açıklanacak iki adet istihdam raporu, bir ihtimal de küresel piyasalardaki
seyrin daha da kötüleşmesi Fed’in faiz artırım
duruşunu etkileyecektir.
Ancak şunu söyleyebiliriz ki; düne kadar yüzde
30’larda seyreden Aralık faizartırımı
ihtimali biraz daha artacaktır. Fed’in uzun zamandır piyasayı hazırladığı bu
adımı Aralık’ta atmaması halinde ise, uzun bir süre, en azından 2016 ikici
yarısına kadar beklemede kalması gerekebilir."
DOLAR FIRLADI!
Fed kararıyla
yükseldi. Fed'in faiz kararının
ardından dolar uluslararası
piyasalarda 2,92'nin üzerine çıktı. Karar öncesi dolar 2,89'un
hemen üzerinde seyrediyordu. Fed faizi
sabit bırakma kararı almıştı.