Her yıl çocukların bağımsız bir şekilde ders çalışma becerisini kazanması için sarf edilen çabalar anne ve babaların enerjisini tüketen, toleransını düşüren bir rol oynamakta. İşte bu noktada ihtiyaç duyulan şey çocuğun kendini düzenleme becerisini kazanması. Kendini düzenleme yöntemleri olarak ele alınan hedef belirleme, kendini yönlendirme ve kendini izleme becerileri öğretmen ve ebeveynlerle işbirliği içinde çocuğa kazandırılır.
Bu konularda açıklama yapan Uzman Psikolog Aslı Kayaaltı, “
Öncelikle çocuğun kendi yeterliliklerinin farkına varmasını sağlamak
gerekmektedir. Ardından bu yeterlilikler doğrultusunda okulda ve evde
kendisinden yerine getirmesi istenen akademik beceriler hakkında gerçekçi
hedefler belirlemesine teşvik edilir.”dedi.
Kayaaltı,” Bu hedefler çocuğun yeterliliğinden üst düzeyde
olursa çocuk kısa sürede sıkılıp “yapamıyorum ve asla başaramayacağım” inancına
kapılabilir. Bu durumda ders çalışmaya karşı ilgisini kaybeden çocuk dersin
başına oturmak istemeyebilir. Diğer noktada hedefler çocuğun yeterliliğinden
alt düzeyde olursa “ben nasıl olsa hepsini yapıyorum, ben biliyorum”
düşüncesiyle kısa sürede tamamlanan ancak dikkat hatalarının yoğun olduğu ve
baştan sağma yapılan ödevlerle karşılaşmak mümkün hale gelecektir.” İfadelerini
kullandı.
Uzman psikolog Aslı
Kayaaltı , Kendini yönlendirme; model olma yoluyla çocuğa bir takım sözel
teknikleri öğreterek uygulamasını istemektir.. Özellikle çocuğun okuduğunu
anlamı performansını ortaya koymasına yardımcı olan bir yöntemdir. görüşünü
savundu. Bunu bir örnekle açıklayan Kayaaltı,” Örneğin; belirlediği hedefi
kendine söyleme ve ardından gerçekleştirme şeklinde olabilir. Burada öğretmen
ve ebeveynlerden istenen öncelikle model olma davranışını sergilemeleridir.
Sonrasında çocuğu izleme ve gerekirse ipucu verme davranışı yerine
getirilebilir. Çocuğun kendini yönlendirme davranışını sergilemeye başladığı
noktalarda sadece izleyici rolünü oynamaları istenir. Böylece ebeveynler
çocuğun ders çalışma sürecinde aktif rol almayı sonlandırmış olurlar.” dedi.
Uzman psikolog Aslı
Kayaaltı son olarak sözlerine şöyle devam etti. “ Kendini izlemeyi öğrenmek;
çocuğun davranışları ve bu davranışlarla bağlantılı olan durumsal süreçleri
gözlemeyi ve içselleştirmeyi öğrenmesi demektir. Bu noktada özellikle beceri
üzerindeki dikkati ve performansı izlemeyi öğrenmesi önemlidir. Çocuğun soru
çözerken, metin okurken ya da yazı yazarken yaptığı hataların farkına varması
kendini izleme davranışına bir örnektir. Bu farkındalık geliştiğinde ders çalışmaya
yönelik motivasyonun tam ve odaklanma süresinin daha uzun sürdüğü
gözlenmektedir.
Bu yöntemlerle
çocukların ders çalışma becerisi üzerinde öğretmen ve anne - baba denetimine
ihtiyaç duymaksızın, kendi kendilerine akademik alandaki görev sorumlulukları
yerine getirmeleri hedeflenmektedir. “
Ebeveynler çocuğun
kendini düzenleme becerisini kazanmasını sağlamak ya da var olan becerisini
artırmak amacıyla okul rehberlik servislerinden veya alanda çalışan uzmanlardan
destek alabilirler.
