1998 yılında saz çalmaya heveslenen Fatih Doğan saz almak için gittiği saz dükkanında rahmetli ustası Ahmet Haluk Eraydın’ın yaptığı sazlara aşık olduğunu ve daha sonra burada işe başladığını ifade etti. Kısa sürede hem saz çalmayı hem de saz yapmayı öğrendiğini kaydeden Doğan, daha sonra ustasının ölmesiyle saz yapımını devraldığını ve Aydın’da bu işi tek başına yaptığını ifade etti.
Saz yapmanın zevkli bir iş olduğunu işaret eden Doğan, işlerin iyi olduğunu ve yaptığı sazlarla geçinebildiğini dile getirdi. Ustasının ölmesinin ardından öğrendiği bütün teknikleri geliştirip profesyonel bir saz ustası olduğunu dikkat çeken Doğan, rahmetli ustası Ahmet Haluk Eraydın’a çok şey borçlu olduğunu ve onun sayesinde bu işi öğrendiğini vurguladı.
“AYDIN’DA SANATA YETERİNCE DEĞER VERİLMİYOR”
Bağlamanın atasının kopuz olduğunu ve Orta Asya’dan bize geldiğini hatırlatan saz ustası Fatih Doğan, “Aydın’da sanata yeterince değer verilmiyor. Bugün TRT’de Aydın’ın bir tane sanatçısı yok ve yerel sanatçılara da sahip çıkılmıyor. Saza Aydın’da büyük şehirlere göre ilgi biraz daha zayıf. Bir İç Anadolu’ya Karadeniz’e baktığımızda buralarda saz çalan çok ve çok sayıda aşık çıkıyor. Konservatuar olsa belki daha fazla ilgi olur. Fakat Güzel Sanatlar Lisesinin olması ilgiyi arttırıyor. Açılan bazı saz kursları da etkili oluyor.
Özellikle kış dönemi okulların açık olduğu zaman işler biraz daha iyi oluyor” şeklinde konuştu. Günümüz gençlerinin müzik algısını da değerlendiren Doğan, gençlerin daha çok batı müziğine yöneldiğini ve bu durumu da Türk müziğini yeterince yaygınlaştırmamamıza bağladı.
Yaptığı sazlar arasında 100 liradan 2 bin liraya kadar saz çeşidi bulunduğunu belirten Doğan, amatör ve profesyonel olmak üzere her türlü saz yaptığını dikkat çekti. Saz yapımı konusunda bazı teknikleri anlatan Doğan, “Saz İki türlü yapılır. Tek bir ağaçtan oyularak yapılan saz; oyma saz, diğeri de ağacı dilim dilim biçip, ona ütü ile şekil verip, büküp sonra parçaları bir araya getirilip yapıştırılarak yapılan saz bu da yaprak saz. Biz her ikisini de yapıyoruz. Oyma saz daha zor tabi. Oyma sazlar kestane, dut ağaçlarından yapılıyor.
Mau, kelebek, abanoz, vengi, padok ve pelesenk ise yaprak saz çeşitleri olarak geçiyor. Her iki saz çeşidinin de iyisi de kötüsü de bulunabilir. Oyma sazla yaprak sazın yapımı farklıdır. Oyma sazın en az bir yıl kuruması gerekiyor. Oyma sazda sap ve kapak kısmı daha sonra takılıyor. Yaprak saz ise daha kısa sürede yapılıyor çünkü bekleme süresi yok. Kısacası bir sazın yapımı bir hafta on gün sürüyor” ifadelerini kullandı. Her ağacın verdiği ayrı bir ses güzelliğinin olduğunu söyleyen Doğan, tarihi her türlü enstrümanı koleksiyon yaptığını belirti.
“DUYGU YÜKLÜ İNSANLAR BU İŞİ YAPAR”
Sazın sesinin iyi çıkması için sazı yapan ustanın işçiliğinin güzel olması ve saz yapılan ağacın kaliteli olması gerektiğini hatırlatan Fatih Doğan, “Saz yapımı el işi olduğu için zahmetli ve zorlu bir iş. Tabi en zor kısım da sap kısmının yapılışıdır. Sapın eğri olması sazın kalitesini düşürüyor. Saptaki en küçük bir eğrilik sesin kalitesini bozuyor. Sazın sap kısmı hatasız olmalıdır. Kaliteli malzeme kullanıldığında hiçbir şekilde eğme çökme olmaz ve bir sazı yıllarca kullanabilirsiniz. Ucuz sazlar da bu gibi hatalardan dolayı kaynaklanır” diye konuştu.
Sipariş doğrultusunda profesyonel sazlar yaptığı anımsatan Doğan, yaptığı sazların gazinolarda saz çalan müzisyenlerde ve bazı önemli yerel sanatçılarda bulunduğunu dikkat çekti. Saz almaya gelen müşterilerini ikna ve tatmin etmek için müşterilerine bir iki parça çaldığını söyleyen Doğan, Saz dışında talep olması durumunda ud ve kabak kemane yaptığını belirten Doğan, “Genellikle yaptığım bütün sazlara aynı özeni gösteriyorum. Bu işi duygu yüklü insanlar yapar. Saz yapmak ve çalmak bir hastalıktır. Bir sazı yapmak ve çalmayı öğrenmek sabır ister. Tabi biraz da insan da merak ve el yeteneği olması gerekiyor. Saz yapmayı artık bu saatten sonra isteseniz de bırakamam” dedi.
